Voedingsallergieën en voedingsintoleranties: welke zijn er?
Een voedingsallergie wordt nogal eens verward met een voedingsintolerantie. Het zijn in principe twee verschillende dingen. Het belangrijkste verschil is dat een voedingsallergie een overreactie is van je afweersysteem. Het wordt in dit geval veroorzaakt door een immunologische reactie. Ze komen over het algemeen meer voor bij jongeren. Bij een allergie herkent je afweersysteem bepaalde bestanddelen van voeding als gevaarlijk en vreemd. Er komt dan een afweerproces in gang dat op dezelfde manier vecht als dat je ziek zou zijn. Je lichaam maakt dan antistoffen aan.
Voedingsintoleranties zijn door voeding(bestanddelen) veroorzaakte reacties waar het immuunsysteem geen deel van uitmaakt. De symptomen die optreden zijn bijna gelijk als bij een voedingsallergie. Alleen het lichaam maakt bij een voedingsintolerantie geen antistoffen aan. Ook gaan we verder in op bepaalde kruisreacties die kunnen optreden en krijg je inzicht in een lactosetolerantie. Deze wordt namelijk nogal eens verward met een koemelkallergie.
Lang werd gezegd dat gluten niet goed zouden zijn wanneer je wilt afvallen. Wij van buikspieren.nl vinden dat onzin. We stimuleren een aanpak die werkt voor de lange termijn. Sommige mensen hebben een gluten intolerantie en zijn daardoor afhankelijk van glutenvrije producten. Misschien heb je er wel eens van gehoord. We leggen je er in dit artikel in het kort wat meer over uit.
de verschillen op een rijtje!
- Bij een voedingsallergie wordt het immuunsysteem geactiveerd, de reacties treden snel op na inname van een bepaald voedingsmiddel en de klachten zijn acuut en vrij heftig.
- Bij een voedingsintolerantie is het immuunsysteem niet direct betrokken, de reacties treden meestal ruime tijd na inname pas op en de klachten zijn minder acuut en minder heftig.
Allergie
Allergie ontstaat door immuunglobuline E (beter bekend als IgE). Wanneer je lichaam in aanraking komt met voor het lichaam vreemde stoffen, dan maakt het afweersysteem antistoffen van IgE. Dit zijn speciale eiwitten waarmee je immuunsysteem lichaamsvreemde ziekteverwekkers afweert. Je lichaam is zo gemaakt dat het bij een volgende aanraking snel en direct kan reageren met deze antistoffen. Vaak is deze reactie alleen zo heftig, dat je er zelf veel last van ervaart. Er wordt gesproken over atopie, als je last hebt van deze aanleg voor allergische reacties. Mensen met deze overgevoeligheid neigen ook snel tot kruisallergieën.
Overzicht kruisreacties tussen plantaardig voedsel en pollen
| Allergie voor: | Mogelijke kruisreacties op: |
| Graspollen (bloeiseizoen van april t/m half oktober afhankelijk van soort gras) | Producten als: tarwe, tomaat, aardappel, boekweit en pinda’s |
| Bijvoetpollen (bloeiseizoen augustus) | Specerijen en tuinkruiden zoals: selderij, koriander en anijs (maar wortel bijv. ook) |
| Berkenpollen (bloeiseizoen van april t/m mei) | Producten als: verse appel, kersen, peren, noten, abrikozen, wortel, selderij en aardappel |
| Timothee graspollen (bloeiseizoen van mei t/m september) | Producten als: appel, wortel, selderij en aardappel |
Overzicht kruisreacties tussen dierlijke producten en voedsel
| Allergie voor: | Mogelijke kruisreacties op: |
| Vogels | Kippenvlees |
| Vogeluitwerpselen of vogelveren | Kippenei-eiwit |
| Huisstofmijten | Garnalen en wijngaardslakken |
| Honden- en kattenhuidschilfers | Varkensvlees |
Koolhydratenintolerantie
Als we het hebben over koolhydraten-intoleranties is de lactose intolerantie de meest voorkomende. De oorzaak voor deze intolerantie is het ontbreken van lactase. Lactase splitst de melksuiker in glucose en galactose. Lactase bevindt zich in de dunne darm in het slijmvlies. Wanneer melksuiker niet gesplitst wordt in de dunne darm, ontstaan organische zuren en gassen. De gevolgen hiervan kunnen zijn: diarree, buikpijn, misselijkheid en bijvoorbeeld winderigheid.
Primaire en secundaire lactose intolerantie
Dit is een chronische aandoening waardoor je voor de rest van je leven afhankelijk bent van lactosevrije of lactosebeperkte voeding. De lactose kan dus niet of in een hele kleine hoeveelheid worden verdragen. Waar de primaire lactose-intolerantie dus langdurig is, is een secundaire lactose intolerantie meestal tijdelijk. Er is dan een bepaalde periode lactosevrije of lactosebeperkte voeding nodig.
Lactosevrij dieet
Wanneer er sprake is van een lactose intolerantie zul je jezelf voor een heel groot deel aan een lactosevrij dieet moeten houden. Er zullen dan producten terug moeten komen in de vorm van gefermenteerde zuivelproducten zoals yoghurt, kwark, zure melk en kaas. Je kunt ze dus gewoon nuttigen, weliswaar aangepast. Op die manier kunnen tekorten aan calcium en eiwitten voorkomen worden.
Koemelkallergie
Nog te vaak wordt een lactose intolerantie verward met een koemelkallergie. Waar bij de lactose intolerantie het melksuiker de klachten veroorzaakt, zijn dit de eiwitten bij de koemelkallergie. Andere voorbeelden van koolhydraatintoleranties zijn: galactose intolerantie, glucose intolerantie en een fructose intolerantie.
Intoleranties tegen voedingseiwitten
Als we kijken naar intoleranties tegen voedingseiwitten hebben deze vaak een erfelijke oorzaak. Bijvoorbeeld de ziekte PKU en Hartnup. Er is bij beide ziektes sprake van storingen in de aminozuurstofwisseling. Deze kunnen geestelijke beperkingen als gevolg hebben.
Histamine intolerantie
Bij deze intolerantie kan histidine niet goed genoeg worden afgebroken. Dit komt door een tekort aan het enzym ‘’diaminoxidase’’. De stof histamine zie je vooral terug in eiwitrijke en dierlijke voedingsproducten. Voorbeelden zijn: vis- en visproducten, zuurkool, worst, bepaalde soorten kaas en bepaalde gistextracten.
Glutenintolerantie
Een glutenintolerantie wordt ook wel coeliakie genoemd. Dit is een langdurige ziekte van de slijmvliezen in de dunne darmen. Het is de meest voorkomende eiwitintolerantie met chronische diarree als belangrijkste symptoom. De diarree leidt tot een ontbrekende opname van vetten en leidt tot vitaminetekort. Bij een glutenintolerantie bestaat de behandeling uit een glutenvrij dieet. Je moet dan producten vermeiden met plantaardige eiwitten uit gerst, rogge en tarwe.
