Wanneer beweeg je op een gecoördineerde manier?

Een gecoördineerde beweging is goed getimed en er zijn bijna geen overbodige bewegingen nodig. Je beweegt dus op een economische manier, waardoor je energie en kracht bespaart. In dit artikel gaan we verder in op de processen die er lichamelijk ontstaan bij coördinatie. We bespreken de verschillende zintuigen zoals bijvoorbeeld je evenwichtszintuigen en je visuele zintuigen. Ook gaan we kort in op de schakeling tussen je motorische hersenschors en je kleine hersenen.

Je visuele zintuigen

Om de coördinatie van bewegingen te kunnen verbeteren, verwerken je grote hersenen de verschillende signalen. Maar wat er gebeurt er dan precies? Je gebruikt je visuele hersenschors om het volgende toestel in de sportschool te zien welke je gaat gebruiken of bijvoorbeeld een voorbijganger met hardlopen. Terwijl dit gebeurt ben je zelf bezig met een bepaalde beweging. In dit geval de beweging van de oefening en het hardlopen. Je visuele zintuigen informeren je niet alleen over bewegingen die je doet met je eigen lichaam, maar ook van de verschillende bewegingen om je heen.

Je akoestische zintuigen

Auditieve informatie wordt verwerkt in je akoestische (gehoor en geluid) hersenschors. Denk aan een stem van iemand, maar ook het geluid van het toestel tijdens het uitvoeren van de oefening. Dit geluid informeert je over kracht, tempo en uitvoering. Dit geluid heeft weer invloed op je eigen beweging. En dat bepaald dus ook hoe je beweging er aan de buitenkant uitziet.

Je houdingsreceptoren

Je CZS (centrale zenuwstelsel) krijgt de hele tijd info over je houding in bijvoorbeeld je armen, je benen en je romp. Een daarbij ook over de invloed van kracht op deze houding. Je CZS krijgt deze info via je houdingsreceptoren. Door het geven van deze info is je lichaam in staat om je spieren goed aan te sturen. Ook wanneer de stand van je armen, benen of romp verandert moet worden.

Je gevoelszintuigen

Je kunt je voorstellen dat je gevoelszintuigen in je huid zitten, omdat ze te maken hebben met aanrakingen. Alle info die met aanraken te maken hebben, wordt aan je CZS gegeven door je gevoelszintuigen. Je tast een nieuw toestel af, zodat je iets te weten komt over de uitvoering. Als je een barbell vasthoudt en je verliest je grip, dan wordt je gewaarschuwd door je gevoelszintuigen. Kleine aanpassingen (motorische correcties) voorkomen dan dat je de barbell laat vallen.

Je evenwichtszintuigen

Je krijgt info over je hoofdstand, over de richting hoe je hoofd beweegt en ook over het versnellen ervan. Bijvoorbeeld wanneer je een zijwaartse sprong maakt van je ene naar je andere been. Dit heeft te maken met evenwicht. Je zult je evenwicht moeten herstellen en verstoren. De info die je hierover krijgt, wordt gegeven door je evenwichtszintuigen.

Hersenschors

Je herkent de situatie waarin je gaat bewegen met een deel van je hersenschors. De ruimte in de sportschool, de toestellen en de andere mensen. Een ander deel van je hersenschors zorgt ervoor dat je het plaatje aan de zijkant van het toestel begrijpt. Ook kun je de gedachten omzetten in woorden ‘’wat is dit een fijne oefening’’.

Schakeling tussen je motorische hersenschors en je kleine hersenen

Wanneer het gaat om het uitvoeren van een oefening, is het van groot belang dat er een schakeling is tussen je motorische hersenschors en je kleine hersenen. Je kleine hersenen kunnen ervoor zorgen dat je de details bij het uitvoeren van de oefening toepast. Je bent dan ook beter in staat om meerdere bewegingen of houdingen tegelijkertijd uit te voeren.

Je hersenstam

Je hersenstam is een super belangrijk onderdeel van je lichaam. Een moeilijke naam voor je hersenstam is de thalamus. Je hersenstam zorgt er o.a. voor dat je lichaamstemperatuur en je bloeddruk iets verhoogd, wanneer je bezig bent met bewegingscoördinatie. Maar je thalamus heeft nog veel meer functies bij de bewegingscoördinatie. Het zorgt voor de juiste spierspanning, het verlaagd de activiteit in je darmen, het beïnvloed je slaapritme en zorgt voor een lagere seksuele activiteit. En wist je dat een deel van je hersenstam ervoor zorgt dat je hypofyse (dat is de hoofdklier van je hormonale stelstel), hormonen afscheid? Het deel van je hersenstam die hiervoor zorgt is de hypothalamus. Hormonen zijn heel erg belangrijk om verschillende processen in je lichaam goed te laten verlopen.

Je ruggenmerg

Je ruggenmerg is een heel belangrijk onderdeel van je CZS. Je hebt vast wel eens je vinger gebrand aan een hete theekan. Automatisch ontstaat een reflex waarbij je vinger meteen wordt teruggetrokken. Je ruggenmerg zorgt hiervoor, zonder tussenkomst van je hersenen. Reflexen kunnen uitgevoerd worden doordat je ruggenmerg eigen schakelcircuits heeft. Een andere reflex die je misschien wel kent is de kniepeesreflex. De dokter controleert je reflex door zachtjes met een rubberen hamertje een tikje te geven op de pees net onder je knie. Je been zal normaliter dan als reflex iets omhoog schieten.

Je onwillekeurige zenuwstelstel

De naam zegt het al. Het gaat om onwillekeurige handelingen. Dit zijn handelingen die buiten invloed van je wil liggen. Je onwillekeurige zenuwstelsel regelt dit samen met je hormoonstelsel. Het is een onderdeel van je perifere zenuwstelsel en wordt ook wel het autonome zenuwstelsel genoemd. Deze hebben te maken met je zenuwen. Wanneer je inspanning levert, is je sympathisch zenuwstelsel vooral actief. Het is een soort gaspedaal voor je lichaam. Wanneer je bijvoorbeeld aan het slapen of aan het herstellen bent, is je parasympathische zenuwstelsel vooral actief. Dit is een soort rempedaal voor je lichaam. Wanneer je last hebt van langdurige stress, komt dit omdat je sympathicus te lang en te vaak is ingeschakeld. De parasympathicus is dan te vaak uitgeschakeld waardoor er een disbalans ontstaat.